Авто машиндаа хэрхэн зөв дугуй сонгох вэ?

Та өөрийн автомашиндаа яг тохирсон дугуй сонгох нь таны болоод таны гэр бүл, хөдөлгөөнд оролцож буй бусдын амь нас, эд хөрөнгийг хамгаалах хамгийн чухал ач холбогдолтой зүйл юм.

Гэхдээ энэ бол маш энгийн зүйл, та зөвхөн дугуйны төрөл болон дугуйн доторх агаарын хэмжээнд л анхаарлаа хандуулахад хангалттай. Таны машины ачааллыг дугуй чинь биш харин дугуйн доторх агаар өргөж явдаг учир дугуйг зөв хийлэх нь чухал ач холбогдолтой.

Дугуйтай холбоотой бүхий л шаардлагатай мэдээлэл (үйлдвэрлэгч, хэмжээ, даац, хурд, температур гм) тухайн дугуйны бөөрөн дээр бичигдсэн байдаг.

1.    Дугуйны хэмжээг заасан тэмдэглэгээ  нь  үйлдвэрлэсэн улсын стандартын дагуу бичигдсэн байна.

Тухайлбал:  175/70R13, 195R15, 195R15С, 175-13, 6,45-13, 155/6, 15-13, 6,45-14,5LT, 225/50 R16.

Үүнд:   175, 195, 155, 225 – дугуйны өргөнийг  миллиметрээр илэрхийлсэн бол  6,45  ба  6,15 – инчээр;

13, 14, 14,5 и 16 –дугуйны суух диаметр буюу обудны гаднах диаметр инчээр;
70, 50 – дугуйн хажуугийн өндрийн харьцааг заана (дугуйны  бөөрний өндөр нь  дугуйны өргөний 70%-тай нь тэнцүү байна);

Хэрвээ өргөнийг заасан тооны ард ташуу зураас болон тоо байхгүй бол (195R15),  дугуйны хажуугийн бөөрний хэмжээ 80-аас илүү гарсан байгааг илэрхийлнэ;

Ер нь бол диагональ ба радиаль гэсэн хоёр хэв маягийн дугуй байдаг.  Диагональ дугуй нь орчин үед үйлдвэрлэгдэхээ бараг больсон учир радиаль дугуйн дээр бүх тайлбарыг хийх болно.

R нь дугуйны бүтэц буюу  радиаль дугуй болохыг заана.

Диагональ дугуйнд  D үсэг бичигдэхгүй  (6,45-13);

“Reinforсed” - буюу “хүч нэмсэн” дугуй.  Даацын чадвар өндөртэй дугуйнд тэмдэглэгдэнэ.

“Tubeless” – дотуур хаймар хэрэглэхгүй болохыг илэрхийлнэ. Дотор хаймаргүй дугуй бол илүү хөнгөхөн төдийгүй инерци багатай тул машины тогтвор болон жолоодлогыг сайжруулдаг.

“Tube tyрe” – дотуур хаймар хэрэглэдэг дугуйнд тэмдэглэнэ.

P – (passenger)  үсгээр суудлын автомашины дугуйг.

LT (Light Truck) – хагас даацын дугуй буюу хөнгөн ачааны автомашин ба том оврын жийп  автомашины дугуй.

2.      Даацын индекс нь дугуйнд оногдох хамгийн их ачааны хэмжээг индексээр тэмдэглэнэ.  Жишээ нь :  92, 82. Даацын индекс нь 0 –ээс  130 хүртэл байж болно.

Даацын индекс	70	71	72	73	74	75	76	77	78	79	80	81	82	83	84	85
Даацын дээд хэмжээ (кг-аар)	335	345	355	365	375	387	400	412	426	437	460	462	475	787	500	515

Даацын индекс	85	86	87	88	89	90	91	92	93	94	95	96	97	98	99	100
Даацын дээд хэмжээ (кг-аар)	515	530	545	560	580	600	615	630	650	670	690	710	730	750	775	800

Даацын индекс	101	102	103	104	105	106	107	108	109	110	111	113	114	115	116
Даацын дээд хэмжээ (кг-аар)	825	850	875	900	925	950	975	1000	1030	1060	1090	1150	1180	1215	1250

Даацын индекс	117	118	119	120	121	122	123	124	125	126	127	128	129	130
Даацын дээд хэмжээ (кг-аар)	1285	1320	1360	1400	1450	1500	1550	1600	1650	1700	1750	1800	1850	1900

Хурдны заалт нь тухайн дугуйтай автомашины явах хамгийн дээд хурдыг латин үсгээр тэмдэглэсэн байна.

Хурдны заалт	J	K	L	M	N	P	Q	R	S	T	U	H	V	VR	W	Y	ZR
Дээд хурдны хэмжээ (км/ц)	100	110	120	130	140	150	160	170	180	190	200	210	240	>210	270	300	>240

3.      M+S, M.S, M&S – (“Mud+Snow” – шавар ба цас) өвлийн болон  дөрвөн улирлын зориулалттай.
AW (Any Weather – цаг агаарын ямар ч нөхцөлд),

AS (All Seasons – бүх улирлын) гэх мэт тэмдэглэгээнүүд тавигдсан байдаг.

Rotation — чиглүүлэгчтэй дугуй  буюу дугуйны эргэлтийн чиглэлийг хажуугийн бөөр дээр сумаар заасан байна.

Outside  ба  Inside (эсвэл  Side Facing Out ба Side Facing Inwards) —тэгш бус хэмтэй дугуйнууд бөгөөд монтажийн үед тэмдэглэгээг чанд мөрдөнө. Outside (гадна тал) бичиг нь автомашины гадна талд, харин Inside (дотор тал) — дотор талд нь байна

Left ба Right бичигтэй бол энэхүү дугуй нь автомашины зүүн ба баруун талд нь байрлах ёстойг илэрхийлнэ.

Дугуйг хийлэх

Дугуйны хийг зөв тохируулах гэдэг нь маш чухал зүйл бөгөөд, хэрэв буруу хийлсэн тохиолдолд таны амь насанд ч аюул учруулж болохоор эрсдэлийг дагуулж байдаг. Бүх автомашин үйлдвэрлэгчээсээ дугуйг ямар хэмжээгээр хийлбэл тохиромжтой талаар мэдээлэл оруулж өгсөн байдаг. Энэ мэдээлэл ихэвчлэн машины хаалганы дотор талд байрласан байгаа. Тиймээс энэ зааврын дагуу дугуйныхаа хийн даралтыг тохируулах нь хамгийн зүйтэй гэж зөвлөх байна.

Хэрэв дугуйг зөвлөсөн хэмжээнээс сул хийлбэл:

Тухайн дугуйны газартай харьцах талбай томрох ба энэ нь дугуйг маш хурдан элэгдэж дуусах шалтгаан болдог. 6 psi-аар бага хийлэхэд дугуй стандарт хугацаанаасаа 25 хувь хурдтай элэгдэнэ гэсэн тооцоо байдаг. Мөн бага хийлэх нь дугуйны дотоод температурыг нэмэгдүүлэх үндсэн шалтгаан болдог ба энэ нь дугуйг буудах, хагархад хүргэх аюултай.  Сул хийлсэн дугуй эргэхдээ их хүч зарцуулах ба түлшний зарцуулалтанд ч шууд нөлөөлдөг байна.

Хэрэв дугуйг зөвлөсөн хэмжээнээс их хийлбэл:

Тухайн дугуйны газартай харьцах талбай, мөн уяан хатан чанар нь багасах ба бага зэрэг нүх дайрахад ч гэсэн амархан хагарч гэмтэх шалтгаан болдог.