Жилд 2000 хүн тарваган тахлаар өвчилж байн

тахалТарваган тахал нь олон улсын хөл хориот, байгалийн голомтот хурц халдварт өвчин юм. Африк, Ази, Өмнөд Америкийн зарим орнуудад тарваган тахлын хүний өвчлөл тохиолдож нийгмийн эрүүл мэндийн тулгамдсан асуудал байсаар байна. Дэлхийн эрүүл мэндийн байгууллагын мэдээгээр жил бүр 2000 орчим хүн тарваган тахлаар өвчилж, нас баралт 5-15 хувьтай байна.

      Төв-Азийн тарваган тахлын байгалийн голомтын зонхилох хэсэг манай орны нутаг дэвсгэрт орших бөгөөд одоогоор 17 аймгийн 137 суманд тарваган тахлын байгалийн голомттой энэ нь манай улсын нийт нутаг, дэвсгэрийн 28.3%-ийг эзэлдэг.
Сүүлийн 10 жилд (2004-2013) манай улсын 16 аймгийн 96 суманд нийтдээ давхардсан тоогоор 19,712,756 га талбайд шинжилгээ хийж тарваган тахлын 98 өсгөвөр, 536 эерэг сорьц илрүүлж 425,000 га талбай нь голомт идэвхтэй байгааг тогтоолоо.
2014 оны 07 дугаар сарын байдлаар Баян-Өлгий аймгийн Булган сум, Өвөрхангай аймгийн Хайрхандулаан сум, Ховд аймгийн Үенч сумдын нутагт үлийн цагаан оготно болон тарваганы дунд тарваган тахлын нян эргэлтэд байгааг тогтоогоод байна.
     2004-2013 онд тарваган тахлын хүний өвчлөлийн 13 тохиолдол 9 аймгийн 13 сумын нутагт гарсан. Үүнд: Баянхонгор аймгийн Өлзийт сум, Архангай аймгийн Эрдэнэбулган сум, Хөвсгөл аймгийн Цэцэрлэг болон Шинэ-Идэр сумд, Завхан аймгийн Эрдэнэхайрхан, Улиастай, Отгон сумд, Говь-Алтай аймгийн Дарви, Баян-Өлгий аймгийн Сагсай, Цэнгэл сумд, Ховд аймгийн Алтай сум, Хэнтий аймгийн Хэрлэн сум, Говьсүмбэр аймгийн Сүмбэр суманд тус тус хүн өвчилсөн.
    Тарваган тахлаар өвчилсөн, үхсэн мэрэгч амьтад болон тэдгээрт шимэгчилж амьдардаг бүүрэг, бөөс, өвчилсөн хүн, халдвартай эд зүйлсүүдэд тарваган тахлын нян агуулагдаж халдварын эх уурхай болно. Хүнд халдвар дамжих хэд хэдэн зам байдгаас өвчтэй тарвага болон мэрэгч амьтныг агнах, өвчих, явцад арьс салстын бүрэн бүтэн байдал алдагдсанаас шууд халдварлах, мэрэгч амьтны бүүрэг бөөсөнд хазуулах замаар халдвар авч, булчирхайн хэлбэрээр өвчлөх нь илүүтэй байдаг. Өвчилсөн, халдвар авсан хүн дураараа эм уух, эмчлэх оролдлого хийх, эмч, эмнэлэгт хожуу хандах, буруу оношлох, буруу эмчлэх зэргээс тарваган тахлын булчирхайн хэлбэр нь үржил, уушгины хатгаа, мэнэнгээр хүндэрч болно. Судалгаагаар булчирхайн хэлбэрийн тахлын 20 орчим хувь нь уушгины хэлбэрт шилжиж байгаа бөгөөд уушгины болон үржлийн хэлбэрээр өвчилсөн хүн эхний 18 цагийн дотор эмчилгээ авахгүй бол цаашид аврагдах боломжгүй байдаг байна.(CDC, 2010)
  Тарваган тахлаас урьдчилан сэргийлэх арга хэмжээг холбогдох байгууллагууд хамтран зохион байгуулан ажиллаж байгаа боловч иргэд хууль бусаар тарвага агнаж тарваган тахлын халдварын аюул тээсэн түүхий эдийг хүн ам олонтой хот суурин газарт борлуулж байгааг таслан зогсоох хяналтыг чангатгах шаардлага байна.
Энэ жил манай улсын 118 сумын тэгш тоотой ой болж байгаатай холбоотойгоор орон нутаг зорих хүн амын хөдөлгөөн эрс нэмэгдэж байгаа нь тарваган тахлын халдварын аюулын эрсдэлийг нэмэгдүүлэх бас нэг хүчин зүйл болох юм.

Тарваган тахал өвчнөөс сэргийлэх талаар:
-    Байгаль орчин ногоон хөгжлийн сайдын 2014 оны 2-р сарын 25-ны өдрийн А/61 тушаалаар тарвага агнахыг хориглосон хугацааг 3 жилээр сунгасан байгаа иймд хууль бусаар тарвага агнахгүй байх.
-    Тарваганы мах худалдан авч хэрэглэхгүй, тарвага, зурамны бүүргэнд хазуулахаас сэргийлэх, үхсэн тарвагад хүрэхгүй байх.
-    Жил бүрийн 7 сард зохион байгуулагддаг тарваган тахал өвчнөөс сэргийлэх дархлаажуулалтад идэвх, санаачилгатай хамрагдах.
-    Хэрвээ тарваган тахлын голомтот нутгаар аялсан, тарвага агнах, өвчих, тарваганы арьс болон бусад түүхий эдтэй харьцсан, тарваганы мах, махан бүтээгдэхүүнийг дутуу боловсруулан хэрэглэсэн, мэрэгч амьтдын бөөс, бүүрэг, цус сорогч үе хөлтөнд хазуулсан тохиолдолд 6 хоногийн дотор танд өндөр халуурах, толгой хүчтэй өвдөх, дотор эвгүйрхэх, булчирхай цочих, ханиах, цустай цэр гарах шинж тэмдэг илэрвэл аль ойр байгаа эрүүл мэндийн байгууллагыг яаралтай дуудаж үзүүлэх хэрэгтэй.


URL:

Сэтгэгдэл бичих