Монгол хүний гэрэгэ

Монгол хүн бүр Тавантолгойн орд газрын баялгийг бодитойгоор эзэмшиж, үр өгөөжийг нь хэдэн үе дамжин хүртэж болох хамгийн ухаалаг, зохистой арга замыг хайж олох цаг нэгэнт ирчихлээ. Энэхүү оюун санааны шинэ эрэмбийн сорилтыг бид яаж шийдсэнээс эх орны ирээдүй, нийгмийн тогтвортой байдал, улмаар үндэсний аюулгүй байдал хамаарах юм.

Монгол Улсын Засгийн газар Тавантолгойн орд газрын 10 хувийг иргэддээ үнэ төлбөргүйгээр өгч, 10 хувийг үндэсний компаниуд нэрлэсэн үнээр нь зарахаар, 30 хувийг гадаадын хөрөнгө оруулагчид, үлдсэн 50 хувийг нь төр өөрөө эзэмших шийдвэр гаргав. Энэ орд газрыг ашиглах хөрөнгийг олон улсын зах зээл дээрээс босгох ажлыг зохион байгуулагчаар Германы “Дойчө” банк, АНУ-ын “Голдман Сакс”, харин хувьцааг борлуулах, зуучлахад оролцуулахаар Францын “Би Эн Пи Париба”, Австралийн “Маквэари” банкуудыг тус тус сонгон шалгаруулаад байна.

“Эрдэнэс-Тавантолгой” компанийн хувьцааг энэ ондоо багтаан арилжих төлөвлөгөөтэй бөгөөд иргэн бүрт 550 ширхэг хувьцаа олгох гэнэ. Засгийн газрын энэ хувилбараар хуваарилж орхивол иргэдийн тэн хагас нь өдөр тутмын хоолны мөнгөө хайсан Монгол шиг оронд, үнэгүй олдсон хувьцаагаа хүмүүс хамгийн анхны боломжоор худалдах болно. Цөөн хүний гарт бүх баялаг хурдан төвлөрч хэдхэн жилийн дараа нөгөө ядуу иргэд нь ядуу хэвээрээ үлдэж, үр дүнд нь монголчууд доноруудаас мөнгө гуйж, өр тавьсан хэвээрээ байх юм.

Төрийн эрх хамтран баригч хоёр намаас сонгуулийн амлалтаа биелүүлсэн болж харагдахыг голлон зорьж үүнийг хийж байгаа бөгөөд Тавантолгойн компани ашигтай гарч, ногдол ашиг хуваарилан, бэлэн мөнгө авах хүртэл нэлээд цаг хугацаа шаардлагатай тул нэгэнт баялгийг хуваарилах хувьцааны аргыг сонгосон тохиолдолд үүнийг арай өөрчлөх саналыг миний бие дэвшүүлж байна.

1. Тавантолгойн одоо байгаа болон цаашид тодруулан тогтоогдох нийт нөөцийн 10 хувь нь “Эрдэнэс-Таван толгой” ХХК-ийн нийт хувьцааны 10 хувьтай үргэлж тэнцүү байх харьцааг эхнээс нь баталгаажуулах шаардлагатай. Ингэхгүй бол хувьцааг нэмж гаргаад, өмнө нь байсан хувьцааны үнэ цэнийг шингэрүүлэн бууруулж болдог.

2. Мөн Монголын одоо байгаа иргэн бүртээ 500 хувьцаа өгье.

3. Харин Монголын үндэсний компаниудад 10 хувийг зарна гэдэг сайхан санаа ч хэрэгжүүлэхэд бэрхшээлтэй. “Эрдэнэт” компанийг, эсвэл “Мобиком”-ыг арван жил юу ч хийгээгүй, ганц ч төгрөгийн  татвар төлөөгүй, цаасан дээрх компанитай адилхан гэж үзээд хувьцааг анхны нэрлэсэн үнээр зарна гэдэг нь учир дутагдалтай бөгөөд компанигүй иргэдийг ялгаварлан гадуурхаж байгаа хэрэг мөн.

Түүний оронд тэр 10 хувийг Монгол Улсад мэндэлсэн шинэ иргэн бүртээ 500 ширхэг хувьцаа болгон хувааж олгож байя. Монголын үрс маш олон болж, өнөөдөр 2.7 саяулаа байгаа монголчууд бид хоёр дахин олон болж болно гэсэн үг. 5.4 сая болсныхоо дараа дахин нэг харж, системээ улам боловсронгуй болгоё.

4. Монголыхоо иргэн болгонд, мөн шинэ төрсөн хүүхэд бүрт эх орныхоо баялгийн жинхэнэ эзэн болохыг нь баталгаажуулж, 500 ширхэг хувьцааг нь олгохдоо “Монгол хүний Гэрэгэ” гардуулж баталгаажуулах санал тавьж байна. Үүнийг харин улс төрийн шоу болгох хэрэггүй.

5. Харин Засгийн газрын мэдэлд 30 хувийг үлдээж, 20 хувийг нь дотоодын хөрөнгийн зах зээл дээр чөлөөтэй борлуулах замаар үнэт цаасны хоёрдогч зах зээлийг хөгжүүлье. Түүнийг хөрөнгө мөнгөтэй нь чөлөөтэй авч, зарж болно.

6. Ер нь энэ загварыг ганц Тавантолгой ч биш, стратегийн гэх бүр орд газруудад хамааруулан ашиглая. Энэхүү Гэрэгэ нь эрх чөлөөт, ардчилсан Монгол Улсын, эрх чөлөөт, аз жаргалтай иргэн байх нь сайхан амьдрахын баталгаа болоход суурь үүрэг гүйцэтгэнэ. Энэ хөрөнгийг хүн бүрийн хөдөлмөр, хичээнгүй зүтгэлтэй нь оновчтой холбож чадвал монгол хүн болж төрсний бахархал бий болно.

Энэхүү Гэрэгэ нь монгол хүн бүр орон сууцтай, мөр бүтэн, сайн сайхан амьдрахын баталгаа болохын тулд дараах заалтуудыг багтаасан хууль гаргах шаардлагатай болно.

а. Хүр бүрийн нэрийн дансыг Хөгжлийн банкинд, эсвэл Хүний хөгжлийн сандаа нээж, 500 ширхэг хувьцаанд ногдох ашгийг тэр дансанд, жил бүр хийе. Энэ хувьцааг тухайн хүн зарж борлуулах эрхгүй байх бөгөөд ногдол ашгаасаа зөвхөн тодорхой тохиолдолд хэрэглэж болохыг зааж өгье. Хөрөнгөө тухай эзэн нь орон сууц авах, орон сууцаа сайжруулах, шинэчлэх, эсвэл боловсролын төлбөрт, өөрийн эмчилгээнд хэрэглэж болох юм. Төр ч гэсэн энэ чиглэлийн асуудлуудыг шийдэхэд тухайн хөрөнгийг бас ашиглаж болно. Айзофын үлгэрийн алтан өндөг гаргадаг галуу нь энэ хувьцаа болно.

б. Өөрийн хувьцаагаа үр ачдаа гэрээслэн дамжуулж болно. Зөвхөн энэ замаар үе үеийн монгол хүн ядуу байлаа ч орон сууцтай байх баталгаа болно.

в. Хөгжлийн банк энэхүү урт хугацааны нэрийн дансны үлдэгдэлд орон сууцны урт хугацааны зээлтэй адилхан байхаар хүү бодож олговол шударга хэрэг болно. Тэгээд ч энэ хөрөнгөөр дэд бүтцийн тодорхой төслүүдэд зээл олгож болно. Ер нь тэтгэврийн болон эрүүл мэндийн санг бусад оронд ийм замаар эдийн засгийн эргэлтэд оруулдаг.

Чухам энэ замаар бид монгол айл бүрийг орон сууцжуулах буюу өнөөгийн Монголын нийгмийн бараг бүх тулгамдсан асуудлуудын уг үндсийг арилгана гэсэн үг. Энэ загварыг Сингапур улс сонгон хөгжсөн юм.

Харин Засгийн газрын мэдэлд 30 хувийг үлдээж, 20 хувийг нь дотоодын хөрөнгийн зах зээл дээр чөлөөтэй борлуулах замаар үнэт даасны хоёрдогч зах зээлийг хөгжүүлье. Гадаадын хөрөнгийн зах зээл дээр 30 хувийг нь борлуулах замаар үйл ажиллагааны суурь хөрөнгийг босгоно гэсэн үг. Ер нь хувьцааг бага багаар гаргаж борлуулан, үнийг нь өсгөх замаар зохион байгуулж таарна. Ямар ч гэсэн нийт хувьцааны 80 хүртэл хувь нь чөлөөт зах зээл дээр эргэлдэж, зөвхөн иргэдийн 20 хувь л борлогдохгүйгээр ногдол ашиг хүртээх болно. Компанийн Төлөөлөн удирдах зөвлөлийн гуравны нэгд иргэдийн төлөөллийг заавал оруулж, бүх мэдээллийг ил тод байлгах шаардлагатай.

Монгол хүний Гэрэгэ бол монгол хүнийг бахархалтай, нэр хүндтэй, өөртэй итгэлтэй болгох бодит алхам болно. Тиймээс Монголдоо ажиллаж, хийж бүтээж, сайхан амьдрах боломжийг иргэн бүртээ олгоё.

Эдийн засагч, Монголчууд шударга татвар, ухаалаг зардлын төлөө ТББ – ын Ерөнхийлөгч Д.Жаргалсайхан