Н.Номтойбаярын баримт ноцтой биш үү, хуулийнхаан

Энэ улс орныг хөгжүүлье, зөв гольдролоор нь явуулъя гэдэг маань сайн хуультай байх, тэрхүү хуулийн дор захирагдаж амьд­рахыг хэлнэ биз дээ. Гэтэл хуулийг зохиодог, тэр хуулийг баталдаг онцгой эрхтэй субъектүүд нь хууль зөрчигсөд, гэмт хэрэгтнүүд байгаад ард түмэн яаж итгэх юм бэ. Ийм л үндэслэлээр энэ Их хуралд чинь Н.Номтойбаяр гэсэн хууль бус үйлдэлтэн байна гэдгийг нотолж байна.

2012 оны УИХ-ын сонгуулийн VII тойрогт  МАН-аас нэр дэвшигч, НХХ-ийн дэд сайд Н.Номтойбаяр өөрийн тойргийн  335 иргэнд хувь­цааны төлбөр нэрээр тус бүр нэг сая, нийт 335 сая төгрөгийг 2012 оны зургадугаар сарын 25-ны өдөр бэлнээр олгожээ.

Мөнгө олгох шийдвэрийг нь “Хувьцааны төлбөр олгох дараа­лал тогтоох тухай” А/75/146 тоот тушаал нэрээр Нийгмийн хамгаа­лал, хөдөлмөрийн сайд Т.Ганди, Сангийн сайд Д.Хаянхярваа нар хамтран мөн тэр өдөр буюу 2012 оны зургадугаар сарын 25-ны өдөр гаргасан байна. Тушаалын хавсралт буюу “Иргэдэд хувьцааны төлбөр олгох жагсаалтын товчоо”-г мөн тэр өдөрт нь Хөдөлмөр, халамжийн үйлчилгээний газраас гаргаж  ХААН, Хадгаламж банкинд мөнгө нь бөөнөөр оржээ. Энэ бол УИХ-ын 2012 оны сонгуулийн сурталчилгаа дуусахын өмнөх өдөр, сурталчилгааны оргил үе байв. Гай­хам­шигтай хурдтай ажил­лац­гаа­сан байгаа биз. Монгол төрийн бүх ажил ийм хурдтай явагддагсан бол энэ улс орны хөгжил юухан байхав дээ, нүд ирмэхийн зуурт диваажин болно.

Хамгийн гол нь хувьцааны төл­бөрийг олгож эхлэх талаар олон нийтэд ямар ч мэдээлэл өгөөгүй, харин  мөнгө авах иргэдийг Н.Ном­тойбаярын сонгуулийн сурталчил­гааны сүлжээгээр дамжуулан бүрт­гэж, зөвхөн өөрсдөд нь мэдэгдсэн байжээ. Мөнгө авсан иргэд сон­гуулийн өмнө ч, хойно ч энэ талаар хэнд ч мэдэгдээгүй нь үүнийг но­толж байна. Энэ үйл ажиллагаанд НХХ-ийн сайд Т.Ганди, Сангийн сайд Д.Хаянхярваа болон  Дорнод аймгийн Хөдөлмөр, халамжийн үйлчилгээний хэлтсийн дарга Энх­болд, зарим сум, багийн нийгмийн ажилтан зэрэг төрийн албан хааг­чид, ХААН, Хадгаламж банкны салбарын захирлууд зэрэг арил­жааны банкны ажилтнууд оролц­жээ.

Хувьцааны төлбөрийг иргэдийн хүсэлтийг үндэслэн олгох хуулийн заалттай бөгөөд ахмад настан, хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэд Засгийн газрын 2012 оны гуравдугаар сарын 28-ны өдрийн 96 дугаар тогтоолын дагуу нэг сая төгрөгөө эхний ээлжинд бэлнээр авах хүсэлтээ 2012 оны дөрөв­дүгээр сарын 20-ны өмнө гаргаж, маягтыг бөглөн ХХҮГ-т хүргүүлсэн, харин үлдсэн иргэд 2012 оны тавдугаар сарын 20-30-нд хүсэлт гаргасан байв. Өөрөөр хэлбэл, эхний ээлжинд хүсэлт гаргасан ахмад настан, хөгжлийн бэрхшээл­тэй иргэд үлдэгдэл 340 мянгаа аваагүй, тэр ч бүү хэл “Хүний хөгжил сан”-гаас иргэдэд сар бүр бэлнээр олгож байсан 21 мянган төгрөгийн үлдэгдэл 23 мянган төгрөгийг өгч дуусгаагүй (тус айм­гийн зарим сум одоо болтол 23 мянган төгрөгөө аваагүй байна) байхад дараагийн ээлжинд авах хүмүүст буюу тус аймгийн 335 иргэнийг сонгон авч,  тус бүр нэг сая төг­рөгийг хувьцааны төлбөр нэрээр бэлнээр нь, нэг өдөрт шийдэн олгосон нь тухайн үед НХХ-ийн дэд сайд байсан Н.Номтой­баярын сонгуульд өрсөлдөхдөө албан тушаалаа урвуулан ашигла­сан тодорхой үйлдэл юм.

Дорнод аймагт хамгийн бага хэрэглээтэй таван хувийн шугамаас доогуур амьжиргаатай 1800 өрх байгаа бөгөөд энэ дотроос 335 өрхийг чухам ямар шалгуураар сонгож авсан нь тодорхойгүй бай­на. Н.Номтойбаярын сурталчил­гаа­ны сүлжээгээр дамжуулан мөнгө авах иргэдийн жагсаалтад орж нэг сая төгрөгөө бэлнээр авсан иргэд нь ихэнхдээ хөдөлмөрийн чадвар­тай, хөдөлмөрийн насны, амьдрал боломжтой идэр залуу хүмүүс байгаа нь тус аймгийн Хөдөлмөр, халамжийн үйлчилгээ­ний хэлтэс дээр нуун дарж байсан нэрсээс нь харахад тодорхой болов. Ер нь хувьцаагаа худалдах хүсэлт гаргасан олон зуун мянган иргэн бий. Эднийг Засгийн газрын 2012 оны гуравдугаар сарын 28-ны өдрийн 96 дугаар тогтоол шиг тусгай журам гаргаагүй нөхцөлд ямар нэг байдлаар ялгаварлаж,  дараалал тогтоох ёсгүй. Хэрэв ийм зайлшгүй шаардлага байгаа бол Засгийн газраас маш нарийн журам гаргаж, иргэдэд мэдээлэх, аймаг дүүргийн хөдөлмөр, халам­жийн байгуул­лагууд, сум, багийн зүгээс хариуцах бэлтгэл ажил маш их байх ёстой. Арилжааны банкийг сонгон шалгаруулаагүй, олон нийтэд мэдэгдээгүй нөхцөлд иргэд аль нэг банкинд хүсэлт гаргахгүй бөгөөд иргэд хүсэлтээ гаргаагүй байхад мөнгө олгогдож эхэлсэн гэсэн үг. Мөнгө авсан нэр бүхий  иргэд ямар нэг хүсэлт гаргаагүй байхад банк журам зөрчиж шууд данс нээсэнтэй адил юм. Иргэний дансанд мөнгө шилжүүлэх ажил­лагаа ч журмаар хийгдээгүй. Одоо мөнгөө аваагүй байгаа бусад иргэдэд данс нээсэн эсэхийг шалгах ёстой.

Ахмад настан, хөгжлийн бэрх­шээлтэй иргэдээс бусад иргэн  хувьцаагаа худалдах хүсэлтээ гаргаж дуусаагүй байхад мөнгө олгож эхэлсэн. Учир нь энэ үед хувьцаагаа худалдах хүсэлтээ өөрчлөх иргэд наймдугаар сарын нэгний дотор мэдэгдэж буцааж болно гэсэн зар мэдээллийн хэрэгс­лээр явж байсан. Засгийн газар иргэдийн хувьцааны  төл­бөрийг хувьцааг худалдаж бор­луулсны дараа олгоно гэж мэдэг­дэж байсан. Иргэний мөнгөнөөс суутгагдах ёстой шимтгэл, төлбөр болон иргэдэд төлөх ёстой мөн­гөний бичилт хийгдээгүй, энэ тухай мэдээллийг арилжааны банкинд өгөөгүй, үүнийг хийх үүрэгтэй ха­лам­жийн байгууллага, мэргэжилт­нээр дамжаагүй байна.

Хувьцааны мөнгөө авахыг хүс­сэн иргэдийн гэрээ (хүсэлт)-нд тусгагдсан 2011 оны ЭМД-ын шимтгэлд бэлэн бусаар төлөгдсөн хүн тус бүрийн 8040 төгрөгийг огт суут­галгүй, шууд нэг сая төгрөгийг олгосон байна. Эдгээр хүмүүсийн ЭМД-ын шимтгэлд бэлэн бусаар төлөгд­сөн 11.6 сая төгрөгийн хохирлыг хэн хэрхэн барагдуулах вэ гэсэн асуулт тавигдаж байна. Ахмад настан, хөгжлийн бэрх­шээлтэй иргэдийн нэг сая төг­рөгийн эхний хэсэг буюу дөрөв­дүгээр сард олгогдсон 330 мянган төгрөг, мөн тавдугаар сард олгогд­сон 330 мянган төгрөг нь тус тус аймаг, дүүргийн ХХҮХ-ээр дамжин олгог­дож, ХХС-гийн дэвтэрт тэмдэг­лэгдсэн байтал Н.Номтойбаярын шахалтаар тараагдсан гэж үзэж байгаа дээрх мөнгийг аймаг, дүүр­гийн ХХҮХ-ийн дансаар дамжуу­лал­гүй арилжааны банкаар олго­сон байна. Ингэснээр дээрх мөн­гөнөөс ЭМД-ын шимтгэлд суутгагд­сангүй, ха­ламж үйлчилгээний бай­гууллагын ямар ч тэмдэглэгээ, бичилт алга байна. Зөвхөн энэ хэсэгт л гэхэд “Хүний хөгжил сан­гаас хөрөнгө зарцуулах журам”-д заагдсан  хишиг, хувь хүртээх үйл ажиллагааг арилжааны банкаар дамжуулан гүйцэтгэх, иргэн бүрийн хувийн дансанд зохих бичилт хийх, үйл­чилгээ үзүүлэх байгууллагын дан­санд төлбөр шилжүүлэх, нэр­сийн жагсаалтыг халамж үйлчил­гээний байгууллагаас арилжааны бан­кинд хүргүүлэх зэрэг үйл ажил­лагааны дараалал, зарчим бүхэл­дээ зөрчигдсөн байна.

Энэхүү нэг сая төгрөгийг иргэдэд амлах, бичиг баримт жагсаалтыг үйлдэх, мэдээлэл дамжуулах зэрэг ажилд Дорнод аймгийн Хэрлэн сумын багуудын нийгмийн ажилт­нууд, аймгийн ХХҮХ-ийн дарга, зарим мэргэжилтэн зэрэг төрийн албан хаагчдыг оролцуулсан бөгөөд иргэдэд ил тод, тэгш шу­дарга үйлчлэх ёстой эдгээр албан хаагчдын оролцоотой гаргасан мөнгө олгох жагсаалт сонгуулийн дараа аймгийн ХХҮХ-ээс гарч иржээ.

НХХ-ийн дэд сайд асан Н.Ном­тойбаяр нь Сангийн сайд Д.Хаян­хярваа, НХХ-ийн сайд Т.Ганди нартай хуйвалдаж, албан тушаа­лаа ноцтойгоор ашиглаж, өөрс­дийн нэр дэвшсэн тойрогт  мөнгө тараах боломж бий болгох зорил­гоор хамтарсан тушаал гаргасан нь  “Хүний хөгжил сангийн тухай” хууль, УИХ-ын 2010 оны 39, 2011 оны 53, 57 дугаар тогтоол, Нийг­мийн хамгаалал, хөдөлмөрийн сайд, Сангийн сайдын хамтарсан 2010 оны нэгдүгээр сарын 6-ны өдрийн 3, 2012 оны дөрөвдүгээр сарын 11-ний өдрийн 116, 2012 оны тав­дугаар сарын 30-ны өдрийн 181, 2012 оны зургадугаар сарын 13-ны өдрийн 201 дүгээр тогтоол, мөн тогтоолоор баталсан “Эрдэнэс Тавантолгой” ХК-ийн хувь­цааг үндэс­ний аж ахуйн нэг­жүүдэд худалдах, иргэдэд хувьцаа эзэм­шүүлэх, иргэдийн хувьцааг Засгийн газар худалдан авах үйл ажил­лагааг зохицуулах журам” зэрэг болон бусад олон хууль тогтоом­жуудыг зөрчжээ. Н.Номтой­баярын үйлдэл бүрийг хуулийн заалт нэг бүрээр гаргах аваас олон хуудас баримт болж байгаа юм. Энэ нь төрийн хуулийг бүлэг­лэж зөрчсөн ноцтой үйлдэл юм. Одоо шинэ УИХ, Засгийн газар, Сангийн болон НХХЯ энэ асуудлыг яаралтай шалгаж хуулийн байгуул­лагад шилжүүлэх ёстой. Энэ мэт хууль бус үйлдлийг таслан зогсоож байж итгэл найд­варын гэрэл гэгээг хү­мүүст авчирна. МАН гэдэг ман­гасаас хамаарал­гүйгээр, МАН мангасын дарамт­гүйгээр, МАН-гүй бол ажил амьд­рал дээшээ явахгүй нь гэсэн гуниг­лалгүйгээр эх орон­доо шударга сайхан амьдарч бо­лох ирээдүй ирж яваад Монголын ард түмэн итгэж эхэлсэн шүү.

Б.НЯМСҮРЭН

URL: http://www.yanaa.mn/yanaa/?p=60602