Оюу толгойг ойлгомжтой болгох нь л чухал

Өнөөдрийн байдлаар Оюу тол­гойн хөрөнгө оруулалтын гэрээг өөрч­лөх саналтай УИХ-ын гишүүдийн тоо 27-д хүрээд байгаа ч санал зөрөл­дөөн­тэй асуудлаар Засгийн га­зар, “Рио Тинто”-той  хэлэлцээрийн  ширээнд суух хэмжээнд хүртэл байдал  хурцдаагүй байгаа.

Тэгвэл  өнгөрсөн даваа гарагт хуучнаар “Айвенхоу Майнз” буюу одоогийн “Turguoise Hiil Resources” ком­панийн захирлуудын зөв­лөлийн Кай Престлин “Ройтерс” агентлагт  мэдэг­дэхдээ “2010 оны гурав­дугаар сард хүчин төгөлдөр болсон Оюу толгойн хөрөнгө оруулалтын гэрээг Монголын улстөрийн тодорхой хүчин, хувь улстөрчид дахин хэлэлцэж, засвар оруулахыг хүсэмж­лэх болсон нь хэзээ мөд­гүй үйлдвэрлэлээ эхлэх гэж байгаа одоогийн нөхцөлд хүлээж авах боломжгүй хувил­бар юм.

Оюу толгойн хөрөнгө оруулалтын гэрээ хүчин төгөлдөр болсноороо Мон­гол Улс цаашид гаднаас хөрөнгө оруулалт хүлээж авах найдвартай орон болох үнд­сийг тавьсан” гэсэн байна.

Түүнчлэн Монголын хэвлэл мэ­дээллийн хэрэгс­лүүдээр сүүлийн үед байнга шахам цацагдах болсон Оюу тол­гой төслөөс мон­гол­чуудын хүртэлх нийт хувь хэмжээг 71, харин хөрөнгө оруулагчдын ашгийг 29 хувь гэсэн тооцоог Олон улсын валютын сангийн дэлхийд хүлээн зөвшөөрөгдсөн аргач­лалаар, нарийн тооцоо судалгааны үндсэн дээр 2010 онд хийгдсэн бодит тоо баримт гэдгийг дурджээ.

Оюу толгойн баялгийг ухаж авах Канад эздийн нэг нь ийнхүү мэдэгдсэн байна. Тэгвэл УИХ-ын гишүүн Х.Уянга “Оюу толгойн ордын зэсийн нөөц нь Эрдэнэтийн нийт нөөцөөс долоо дахин их. Алт нь Бороогийн алтны нөөцөөс дөрөв дахин их. Гэтэл ийм  их баялгаа хөрөнгө оруулагчдад 30 жил хөнгөлөлттэй ухуулах зөвшөөрөл өгчихөөд сууж байна. Үндсэндээ монголчууд Оюу тол­гойгоос 25 жил ямар ч ашгийн татвар авч чадах­гүй болчихоод байгаа” гэсэн хатуу байр суурьтай байгаа.

Харин УИХ-ын ги-шүүн С.Ганбаатар “Хөрөнгө оруу­лагчид өнөөд­рийн байдлаар зур­гаан тэр­бум ам.доллараар бүтээн босгол­тын ажил хийсэн гээд байгаа. Тэгэхээр тэр мөн­гөний 34 хувийг монгол­чууд төлөхөөр болчихоод бай­на. Ийм байдлаар явбал монголчууд Оюу толгойгоос овоолсон хар нүх л хүлээж авна. Өөр ямар ч гарц байхгүй” гэсэн тун ч хатуу үзэл бодол дээрээ гуйвшгүй зогсохоо мэдэгдсэн.

Өнөөдрийн байдлаар монголчуудыг хэдэн үеэр нь тэжээх горьдлого итгэл, бас харуусал, цөхрөл дагуулсан Оюу толгойг тойрсон эсрэг тэсрэг байр суурь иймэрхүү л мэдээллүүдэд тулж ирээд таг зогсчихоод байгаа. Одоохондоо  яаж ч ухаж төнхөж гадаад, дотоодын аль ч мэдээллээс шүүрдэж хөөгөөд УИХ-ын гишүүд ч олигтой үр дүнд хүрэх найдваргүй байхад Монгол Улсын  жирийн иргэн хэн бугай ч Оюу толгойн талаар цэгцтэй ойлголтонд хүрэх ямар ч боломжгүй, хаалттай бүс юм. Ямартай ч тун удахгүй анхны хүдрээ баяжуулж эхлэх алт эрдэнэсийн авдар Оюу толгойд ахиухан монгол иргэд ажиллаж, тэр хэрээр айл өрх болгонд орж ирэх бодит орлого өсч л байвал Монголын амьдралд оруулах өнөөдрийн хамгийн чухал хөрөнгө оруулалт  болох юм.

Сургалтын хөтөлбөрүүдэд 125 сая ам.доллар

зарцуул­сан

Оюу толгой төслийн Сур­галтын хэлтсийн ерөнхий мене­жер Канадын иргэн Терн Ван Хегн, ахлах ажил­тан Д.Анхчимэг нар  “Оюу толгой төсөл одоогийн байд­лаар сургалт хөтөл­бөрүүдийнхээ хүрээнд 3300 гаруй мэргэжилтэй ажилчин бэлт­гэж, уурхайн ашиглалтын ажилд ажил­луулж байгаа” гэж  мэдэгдлээ.

БШУЯ-тай хамтран хэрэг­жүүлж байгаа “Шинэ төгсөгч хөтөлбөр” нь 2011 оноос хэрэгжсэн бөгөөд хоёр дахь удаагийн сонгон шал­га­руулалт нь өнөөдрөөс эхэлж бай­гаа ажээ.

Энэ удаа их дээд сур­гуулийг уул уурхай, хими техно­логи, мэдээллийн тех­нологи, санхүү мар­кетингийн чиг­лэлээр бакалавр, магистрийн зэрэгтэй төгс­сөн төгсөгчдийн дунд сонгон шал­гаруулалт хийж, 42 төгсөгчийг “Шинэ төгсөгч” хөтөлбөрт хамруулах гэнэ.

Сонгон шалгаруулалт арван­нэгдүгээр сарын 2-ны өдөр хүртэл үргэлжлэх бөгөөд тэнцсэн төгсөгч эхний нэг жил Оюу толгойн уурхайд ажиллаад дараагийн жил нь “Рио Тинто”-гийн харьяа уурхайнуудад дадлага хийж дэлхийн стандартад тэн­цэхүйц мэргэжилтнүүд болох ажээ.

Өнөөдрийн байдлаар 2011 оны “Шинэ төгсөгч” хөтөл­бөрт  хамрагдсан төгсөгч­дөөс 17 нь АНУ-д, зургаа нь  Авсралид, нэг төгсөгч Сингапурт мэргэж­лээрээ ажиллаж байгаа гэнэ.

Оюу толгой төслөөс хэрэгжүүлж байгаа сургалт хөтөлбөрүүдийн гол зорилго нь компанийн ирээдүйг авч явах чадварлаг монгол мэргэжилтнүүүдийг бэлтгэх явдал гэдгийг Оюу толгой төс­лийн Сургалтын хэлтсийн мэр­гэжилтнүүд онцолж байлаа.

2011,2012 онд их дээд сур­гуулийг 3.2-оос дээш голч дүнтэй бакалавр, магист­рийн зэрэгтэй  төгсөгч­дийг урал­даант сонгон шал­га­руулалт хүлээж байна. Тэнц­сэн тохиолдолд саяас дээш цалинтай уурхайн инженер, санхүү-гийн ажилтан, хими, технологийн мэргэжилтнүүд болж өнөөдөр монгол хүн бүрийн амны уншлага, мөрөөдөл болоод байгаа Оюу толгойн  ажилтан гэгдэх алтан боломж цаана чинь байна шүү, залуус аа.

Эх сурвалж: “Өглөөний Сонин”