Архинд таван хүн хордож амиа алдсан хэрэгт спиртийн үйлдвэрийн ажилтнуудыг шалгаж байна

-СПИРТИЙН ҮЙЛДВЭРИЙН ХАЯГДЛЫГ АЖИЛТАН НЬ БУСДАД ЗАРДАГ БАЙСАН НЬ ТОГТООГДЖЭЭ-

Хан-Уул дүүрэгт одоогоос хоёр сарын өмнө таван хүн архинд хордож нас барсан билээ. Энэ хэрэгт холбогдуулан “Хар­хорин“, “Хүчит шонхор” зэрэг захуудаар явж спирт зардаг хүмүүсийг шал­гаж байгаа аж. Бүр спирт зардаг бүлэглэл байс­ныг илрүүлсэн ч гэх мэ­дээ­лэл байна. “Хархорин” захын ойролцоох архичид “Гомбоо ол­дох­гүй хэцүү байна” гэж шаг­ширч байгаа нь ч үүнээс үүдэл­тэй. Ир­гэдийг хэнд ч хэрэггүй, гудамжны архичин болгоход нь нөлөөлж, бүр амиа алдахад хүр­гэсэн гэх спирт зардаг бүлэг­лэ­лийн талаар сур­вал­жиллаа.

“Азийн чоно” компанийн үйлд­­вэр­лэсэн архинд 15 хүн хордож амиа алдсан хэргийг шалгахад ажилтнууд нь хэдхэн төгрөгийн ашиг харж үйлд­вэр­тээ техникийн спирт ний­лүүл­сэн нь тогтоогдсон. Хоёр сарын өмнө амиа алдсан таван хүн ч техникийн спиртээр найруул­сан архи гэгчийг уусан гэдэг. Энэ хэрэгт спиртийн үйлд­вэ­рийн ажилтнууд холбоотой бай­жээ. Тодруулбал, спиртийн үйлд­вэрийн хаягдал болох техникийн спиртийг ажилтан нь хүмүүст зар­даг. Худалдаж авсан хүмүүс нь зах, олон нийтийн газарт зардаг байсан аж. Архичдын магтан дуулаад байгаа “Гом­боо” гэгч спиртийн үйлдвэ­рүү­дээс эхтэй аж.

Техникийн спиртэд таван хүн хордсон гэх хэргийг Улсын мөрдөн байцаах газар (УМБГ)-т шалгаж байна.

Хэргийн талаар УМБГ-ын ахлах мөрдөн байцаагч, цагдаагийн ахмад Г.Мөнгөншагайгаас тодрууллаа.

-Архинд хордсон гэх таван хүн байнга шахам архи хэрэг­лэдэг байсан уу?

-Хан-Уул дүүргийн XI хорооны нутаг дэвсгэрт 2011 оны найм­дугаар сарын 19-21-ний хоо­ронд таван хүн согтууруулах ундаа мэт зүйл ууснаас хордож амиа алдсан хэрэг гарсан. Хэргийг Хан-Уул дүүргийн цагдаагийн хэлтэст шалгаж байгаад Эрүүгийн цаг­даагийн газар, УМБГ-тай хамтар­сан ажлын хэсэг гарч мөрдөн бай­цаалтын ажиллагаа хийж эхэлсэн. Мөрдөн байцаалтын ажиллагааны хүрээнд талийгаачид “Хархорин” захад спирт найруулж зардаг иргэ­дээс согтууруулах ундааны зүйл тогтмол авч хэрэглэдэг нь тог­тоогдсон. Тиймээс архи мэт зүй­лийг зарж борлуулдаг гэх найман этгээдийг шалгаж байна. Тэд “Хар­хорин” болон “Дэнжийн 1000″ дахь “Хүчит шонхор” зах дээр спирт найруулж зардаг байсан нь тог­тоогдсон.

-Тэдгээр хүмүүс хаанаас спиртээ авдаг байсан бол?

-Спиртийн үйлдвэрүүдийн хаяг­дал спиртийг авдаг. Тэндээс авсан спиртээ хоёр, гурван шат дамжлагаар зардаг. Өөрөөр хэл­бэл, спиртийн үйлдвэрээс авсан спиртээ нэг этгээдэд зардаг. Нөгөөх нь цаас борлуулах замаар гу­дамжны гэх архичдад зардаг байсан. Сүүлийн дамжлага болох этгээдүүд нь тав, 10 литрээр нь авдаг. Улмаар нэг литр спирт дээрээ нэг литр ус хийгээд хоёр литр архи гэгч болгодог. Түүнийгээ 100, 200 граммаар савлан зардаг байсан.

-Спиртийн үйлдвэрийн хаяг­дал гэхээр техникийн спирт болж таарах уу?

-Техникийн спирт. Спиртийн үйлдвэрүүдийн үйлдвэрлэлийн явцад хаягдал буюу техникийн спирт зайлшгүй гардаг юм байна. Харин хаягдал спиртийг хэрхэн устгах талаар нэгдсэн заавар, зөвлөмж байдаггүй. Хаягдал спир­тийг устгах талаар Мэргэжлийн хяналтын байгууллагаас холбог­дох байгууллагуудтай хамтарсан төсөл хийж байгаа гэсэн. Зарим үйлдвэрүүд хаягдлаа устгадаг. Зарим нь устгах спиртээсээ 100, 200 литрийг нь зарж борлуулдаг. Тэр нь явсаар орон гэргүй хүмүүст хүрч хордуулаад байна.

-Ямар үйлдвэр хаягдлаа зардаг юм бол?

-Энэ бол мөрдөн байцаалтын нууцад хамаарах асуудал.

-Үйлдвэрээсээ хаягдлаа гаргадаг хүмүүс байж таараа. Тэд энэ хэрэгт холбогдсон уу?

-Үйлдвэрийн ажилтнуудыг шал­гаж байгаа.

-Шалгаж байгаа хүмүүс нэг бүлэглэл үү. Эсвэл спирт зардаг толгой хүмүүсийг нь шалгаад байна уу?

-Аль, алийг нь шалгаж байна. Бүлэглэл гээд байх юу байх вэ.

-Таны яриагаар үйлдвэрээс нь борлуулдаг хэсэг хүмүүс, тэднээс авдаг, цааш нь зардаг гээд нэлээд олон хүн бүлэглэл болчихсон байгаа юм биш үү?

-Олон хүн байгаа мэт боловч мөрдөн байцаалт хийхээр “Хар­хорин” захад 4-5 хүн зарж байдаг. Тэдэнд нэг л хүн спирт нийлүүлдэг байх жишээтэй.

-Ерөнхийдөө захуудад спирт зарж байгаа бүх хүнийг саа­туулсан гэсэн үг үү. “Нарантуул” захад ч найруулсан архи зардаг гэх мэдээлэл бий.

-Мөрдөн байцаалтын хүрээнд хийсэн шалгалтаар нийслэлийн хэмжээнд спирт найруулж орон гэргүй хүмүүст зарж байгаа нийт цэгүүдийг тогтоосон. Шалгалтаар “Да хүрээ”, “Дэнжийн 1000″-ын зах, “Хархорин” гэсэн гурван газарт л спирт найруулж зардаг нь тог­тоогдсон. “Нарантуул” захын хувьд дотоод хяналт сайтай учраас гар дээрээс спирт зардаггүй. Тэнд архидан согтуурдаг хүмүүс ихэнх­дээ хувийн үйлдвэрийн хямд архи авч уудаг нь тогтоогдсон.

-Хоёрдогч түүхий эд авдаг цэгүүд найруулсан спирт зардаг гэдэг. Тэднийг шалгасан уу?

-Тийм зүйл одоогоор тогтоог­доогүй. Хүмүүс хоёрдогч түүхий эд тушааж мөнгөтэй болсныхоо дараа найруулсан архи авч уудаг.

-Ямархуу амьдралтай хү­мүүс спирт зараад байна вэ. Олон жил энэ наймаагаа хийж байгаа болов уу?

-Ерөнхийдөө таваас дээш жил ийм төрлийн наймаа хийсэн нь тогтоогдсон. Амьдралынх нь та­лаар ярих боломжгүй.

Б.ЦЭЦЭГДЭЛГЭР

udriin sonin